Bismil Gezilecek Yerler

Bismil Diyarbakır’ın ilçesidir. Ancak tam olarak Batman ve Diyarbakır arasında bulunduğu ve eskiden Batman’a dahil olduğu için arada kalmış bir yerdir. Diyarbakır merkeze olan uzaklığı ise yaklaşık olarak bir saattir. Bismil gezilecek yerler içinde birçok yeşil alan ve höyüğü içinde barındırır.

Bismil ilçesine Diyarbakır merkezden dolmuşlar ya da trenle ulaşılabilir. Ergani ilçesinden sonra en çok insanın yaşadığı ikinci nüfusu büyük ilçe olarak kabul ediliyor.

 

Yıllar önce Hakkari’den bu bölgeye taşınan Bismil aşireti ilçeye ismini verir. İlçe yeni kurulan bir yerleşim yeri olarak kabul edilse de burada yapılan kazılardan M. Ö. 2000’li yıllara ait eserler de çıkarılıyor.

Bismil Tarihi

Asurlar ve Huriler Bismil yerleşim yeri için M. Ö. 2000’li yıllarda büyük bir savaş yapmış. Aynı zamanda bölgeye gelen Persler buradaki köleleri sahiplenmek için savaş vermiş. Ama büyük bir köle isyanı yaşanmış ve artık özgür olmak isteyen köleler Persler’i bölgeden kovmuş.

Sonuçta kölelere sahip olmak isteyenler kaçmak zorunda kalmış ve Kumuşlu bölgesine sığınmış. Ama Dicle Nehri kıyısında yer alan Kumuşlu nehir yatağının sürekli yer değiştirmesi nedeniyle sürekli yeniden kurulmuş.

Burada yaşayanlar da Kırkpınar’a taşınmak zorunda kalmış. Kırkpınar bölgesinde yeniden 20 adet ev inşa edilmiş ve bölgeye de 20 ev anlamında Bistmal ismi verilmiş. Bölgeyle anlatılan bir diğer hikaye de bu şekilde ama kesinleşmiş değil. Bismil aşiretinden dolayı bu ismi aldığı da halen kabul ediliyor.

Bölgenin tarihi geçmişi halen tam olarak bilinmese de yapılan kazılar sonucunda buranın eskiden önemli bir merkez olduğu düşünülüyor. En çok görülmesi gereken yerlerinden bazıları da eski yerleşim yerleri kalıntılarından oluşan höyükler.

Üçtepe Höyüğü

Bismil merkeze yaklaşık 12 km uzaklıkta olan Üçtepe Höyüğü buradaki en önemli eski yerleşim yerlerinden birisidir. Höyükte iz bırakan medeniyetlerden birisi Asurlular ve burada eski bir Asur sarayı bulunduğu biliniyor.

Anadolu’nun bir çok yerinde olduğu gibi Roma İmparatorluğu da bu bölgede hakimiyet kurmuş ve hatta Roma döneminde Bismil önemli bir merkezmiş. Üçtepe Höyüğü’nde bulunan kalıntılar bölgenin hem Romalılar hem de Helenistik dönemde önemli bir yer olduğunu gösteriyor.

Asur ve Hurri medeniyetlerinin burası için çok kavga ettiği ve sonunda Asurluların başarı kazanarak Tuşha adlı bir yerleşim yeri kurduğu da kabul ediliyor. Asurluların Hurrileri nasıl yendiğine dair bilgiler veren üç farklı obelisk de bu höyükte bulunan önemli kalıntılar arasında.

Kenantepe Höyüğü

Dicle Nehri’nin hemen yanı başında yer alan Kenantepe Höyüğü 1988 yılından beri Amerikalı bir arkeolog ve ekibi tarafından kazılıyor. Bu bölgedeki ilk yerleşimin M. Ö. 4600 yılında kuruluğu düşünülüyor.

Bu dönemden günümüze ulaşan kalıntılar arasında kavrulmuş tahıllar ve bazı takılar ve çanak çömlekler bulunuyor. Öte yandan M. Ö. 2000’li yıllarda ise bölgede demir işlendiğine dair işaretler de mevcut. Bu bölgede üretimi yapılan bir diğer ürün ise şarap. Ilısu Barajı’nın altında kalacak olan bölge çok önemli bir yerleşim yeri olarak kabul ediliyor.

Şahintepesi Höyüğü

Bismil’deki önemli yerleşim yerlerinden birisi de Şahin tepesi ya da diğer ismiyle Müslümantepe Höyüğü’dür.

Bu höyükteki kalıntılar burada Tunç Devri’nde bir yerleşim olduğunu gösterir. Tarım yapmaya elverişli bir yer olduğu ve daha önce buralarda yaban hayvanlarının bulunduğu da biliniyor.

Kortiktepe Höyüğü

Kortiktepe’nin bir diğer anlamı aşınmış demektir. Burada daha önce sulu tarım yapıldığı için ve farklı doğal nedenlerden dolayı Kortiktepe Höyüğü aşınmış bir arazi üzerindedir. Bu höyükten çıkarılan tarihi eserler ise daha çok kutsal ayinler için hazırlanan ve ölülere sunulan hediyelerden oluşur.

Bismil Doğal Güzellikler

Bismil, Dicle Nehri’nin kıyısındaki verimli topraklarda kurulmuştur. Bu nehre dökülen çok sayıda akarsu da Bismil ilçesi sınırlarındadır. Çok verili bir düzlükte yer alması ve Dicle Nehri dışında özel olarak gezilecek çok fazla yeri yoktur. Ama Hasankeyf’e yakın olması buranın nemini arttırır.

Bilindiği gibi 12 bin yıllık bir geçmişe sahip olan ve zamanında Dicle Nehri dolayısıyla önemli bir stratejik konumda bulunan Hasankeyf mağara evleri ile ünlü tarihi bir yerleşim yeridir.

Şu an bu bölgenin büyük bir kısmı Ilısu Barajı’nın suları altında kalmıştır. Çok tartışmalı bir baraj olan Ilısu başta Bismil ve olmak üzere Dicle kıyısındaki pek çok ilçeyi, Batman’ı ve özellikle de Hasankayf’i çok etkilemiştir.

Bismil Neden Önemlidir?

Bismil ilçesine önem kazandıran temel sebep yukarıda saydığımız höyükler yani tarihi kalıntılar bulunan yerleşim yerleridir. Bu höyükler ilk kez İngiliz ve Amerikalı arkeologlar tarafından kazılmaya başlandı. Halen de Bismil’de kazılar devam ediyor.

Buradan çıkarılan ilk eserler İngiltere’deki British Museum’da sergilendi. Sergilenmesiyle beraber Bismil dünyaca tanınan bir ilçe haline geldi. İlk insanlık ve kültür izlerine sahip olan bu ilçede bulunan kavrulmuş tahıl, kemik çuvaldız ve çeşitli demir aletler insanlık tarihi hakkında önemli bilgiler veriyor. Bismil özellikle bu açıdan önemli ve görülmesi gereken bir yerdir. Halen de yerli ya da yabancı pek çok arkeoloji ve antropoloji uzmanının ziyaret ettiği ilçelerden birisidir.

Bismil’e Yakın Yerler

Bismil ilçesinin komşu ilçeleri Sur, Silvan ve Çınar ilçeleridir. Her bir ilçe tarihi ve doğal güzellikler açısından çok önemlidir ve mutlaka görülmesi gereken yerler arasındadır. Öte yandan yukarıda da bahsettiğimiz gibi Bismil, Batman’ın ilçesi olan Hasankeyf’le komşudur ve Hasankeyf de büyük oranda sular altında kalsa da hala çok önemli bir tarihi merkezdir. Bismil ilçesinin ayrıca Mardin’le sınırı vardır.

Bitlis’e yolu düşen herkes farklı kültürlere beşiklik eden Mardin‘i de ziyaret edebilir. Bismil jeopolitik açıdan önemli bir yer olması nedeniyle de ilk çağlardan beri yerleşim yapılan bir merkezdir.

 

Diyarbakır’da Gezilecek Yerler

• Eğil    
• Kocaköy  
• Ergani  
• Diyarbakır  
• Hevsel Bahçeleri
• Çermik  
• Sülüklü Han : Otantik Atmosferiyle Diyarbakır’da
• Kulp 
• Silvan 
• Lice 
• Dicle