Başlıklar
Zeynel Bey türbesi, Dicle nehri kenarında yapılmış olan ve ilk kümbetler sınıfında yer alan bir yapıdır. Tek gözlü bir yapıya ve mükemmel bir işleme sanatını barındırmaktadır. Selçukluların kazandırmış olduğu kümbet mimarisinin, Akkoyunlular döneminde de devam ettiğinin bir göstergesidir. Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ın oğlu Zeynel Bey için yapılan Zeynel Bey Türbesi binlerce yıldır ayakları üzerindedir.
Zeynel Bey Türbesi Tarihi
Zeynel Bey türbesi bin yıl kadar önce Akkoyunlular döneminde hükümdarın oğlu olan Zeynel beyin Otlukbeli savaşında ölmesi üzerine yapılmıştır. Hasakeyf olarak da bilinen bu yapının şu an Dicle nehri kıyısında olduğu biliniyor. Yapı Selçuklu mimarisi olan kümbet, tarzında yapılmıştır.
Zeynel Bey Türbesi Nerededir Ve Nasıl Gidilir?
Zeynel Bey türbesi güney sınırımızda bulunan Ilısu barajı kıyısında yer almaktadır. Şanlıurfa sınırları içerisinde yer alan ve Suriye sınırına yakın bir yerde yer alan Zeynel Bey türbesine ulaşma oldukça kolaydır. Şanlıurfa merkezden taksi veya toplu taşıma ile Zeynel By türbesinin içerisinde bulunduğu köye ulaşabilir ve kısa süren bir yürüme mesafesi sonrasında Zeynel Bey türbesine ulaşabilirsiniz.
Zeynel Bey Türbesinin Mimari Özellikleri
Kümbet mimarisi Selçuklular döneminde İslam mimarisi içerisinde yer edinmiştir. Özellikle Azerbaycan kültüründe yaygın olarak kullanılan türbe ve kümbet mimarisi Hasankeyf olarak bilinen Zeynel Bey türbesinde de açıkça görülmektedir.
Azerbaycan Türklerinin kurmuş olduğu Akkoyunlular Devleti hükümdarı Uuzn Hasan’ın oğlu olan Zeynel Bey için yapılmış olan Zeynel Bey türbesinin mimari özellikleri şöyledir;
- Dışarıdan silindir bir özellik taşımaktadır,
- İçerisi sekizgen bir özellikte inşa edilmiştir,
- Yüksekliği tam olarak 4.5 metre olacak şekilde tasarlanmıştır,
- Motivleri zikzak motivler olarak bilinen eski çiniler ile yapılmıştır,
- Yeşil sırlı ve perdah mimarisi kullanılmıştır,
- Selçukluların simgesi olan sekiz köşeli yıldız motifi kubbenin tüm etrafına yapılmıştır.
Belirtilen tüm bu özellikler yapılmış olan bu yapının, Selçuklu mimarisinden etkilendiğinin bir göstergesidir. Selçukluların simgesi olan sekiz köşeli yıldızın yer aldığı Zeynel Bey türbesi Türk kümbet mimarisinin en değerli, güzel örnekleri arasında yer alıyor.
Günümüz Şartlarında Zeynel Bey Türbesi
Günümüzde Zeynel Bey türbesi denildiğinde akla direk olarak Hasankeyf geliyor. Hasankeyf olarak da bilinen bu yapının bugün Ilısu barajının yapıldığı yerde olduğu bilinmesi gerekiyor. Ilısu barajının yapılması ile sular altında kalabileceği belirtilen bu yapının yok olmadan tüm meraklıları tarafından görülmesi gerektiği tavsiye ediliyor.